Παιχνίδια με τις βασικές ρυθμικές κινήσεις (με ηχητική υποστήριξη)

Ο ρυθμός είναι βασικό στοιχείο της μουσικής. Οι ρυθμικές δραστηριότητες θα πρέπει να αποτελούν απαραίτητο “ρεπερτόριο”κατά τη διάρκεια των μαθημάτων μουσικής, σε όλες τις ηλικίες, και να περνούν μέσα από τις λογικές του παιχνιδιού.

Θα ακολουθήσουν ,υπό μορφή παιχνιδιών,προτάσεις για βίωση εκ μέρους των παιδιών βασικών ρυθμικών κινήσεων, όπως είναι: το “περπάτημα”, το “τρέξιμο”, το “χοροπήδημα”, το “λίκνισμα” (βαλσάκι), ο “καλπασμός”,, η “εμβατηριακή” κίνηση (μαρς). Στις προτάσεις περιλαμβάνεται η βίωση και του χορού συρτού καλαματιανού, χωρίς όμως βηματικούς περιορισμούς.

Στόχος των προτεινόμενων δραστηριοτήτων που ακολουθούν είναι η καλλιέργεια των ρυθμικών δεξιοτήτων των παιδιών καθώς και η ανάπτυξη των ικανοτήτων επικοινωνίας.

 

 

1. Παιχνίδι με το “περπάτημα”

 

Το περπάτημα είναι μία από τις βασικότερες ρυθμικές κινήσεις για προνήπια, νήπια και μεγαλύτερα παιδιά. Είναι λογικό λοιπόν να ξεκινούμε τις ρυθμικές δραστηριότητες που απευθύνουμε στα παιδιά μας από τη ρυθμική κίνηση του περπατήματος. Αυτή η ρυθμική κίνηση συνδέεται με το τέταρτο.

Παρακάτω σημειώνουμε τους στίχους από το πολύ σύντομο και απλό τραγουδάκι που ακούγεται μέσα από την εγγραφή αρ. 1  και θα φανεί χρήσιμο για τη βίωση του “περπατήματος”.

 

Μες τον κήπο περπατάμε

γύρω – γύρω μας λουλούδια,

γύρω – γύρω μας λουλούδια

όμορφα σαν τα τραγούδια!

 

Για να γίνει πιο ελκυστική η βίωση της βασικής ρυθμικής κίνησης του “περπατήματος” (όπως θα διαπιστώσετε και από την εγγραφή), δημιουργούμε παύσεις ακαθόριστης χρονικής διάρκειας. Κατά τη διάρκεια αυτών των παύσεων τα παιδιά γίνονται “αγάλματα”, ή αλλιώς “παγώνουν”, “κοκαλώνουν”

Αυτά τα σταματήματα – παύσεις όχι μόνο ξεκουράζουν, αλλά και βοηθούν ώστε να ξανακερδίζουμε τη συγκέντρωση, την προσοχή και την ηρεμία των παιδιών. Για τούτο, όπως θα δείτε, προτείνουμε να εφαρμόζονται κατά τη διάρκεια της βίωσης όλων ρυθμικών κινήσεων – παιχνιδιών που θα ακολουθήσουν.

 

 

2. Παιχνίδι με το “περπάτημα” και το “τρέξιμο”

 

Μια άλλη πολύ βασική ρυθμική κίνηση είναι το “τρέξιμο”. Αυτή η ρυθμική κίνηση συνδέεται και αποδίδεται από τα όγδοα. Κατά τη διάρκεια του “τρεξίματος” ως ρυθμικής δραστηριότητας καλούμε τα παιδιά να μην τρέχουν άσκοπα και με μεγάλη ταχύτητα, αλλά δίνοντας στην κίνηση τους, όσο αυτό τους είναι δυνατόν, μια ρυθμικότητα που να στηρίζεται στον ρυθμικό λόγο-δηλαδή στον στίχο- του σύντομου τραγουδιού που παραθέτουμε.

Στη συνέχεια σημειώνουμε τους στίχους που μελοποιημένοι ακούγονται στην ηχογράφηση αρ. 2:

 

Κυνηγώ τον σκύλο

που κυνηγά τη γάτα

που κυνηγά τον ποντικό

τον κύριο ξωτικό!

 

Η εγγραφή αρ. 2 στην οποία συνυπάρχουν το “περπάτημα”, το “τρέξιμο” και φυσικά, οι παύσεις- για να γίνονται τα παιδιά “αγάλματα”- έχει το εξής περιεχόμενο: “περπάτημα”, “τρέξιμο”, {παύση}, “περπάτημα”, {παύση}, “τρέξιμο”, {παύση}, “περπάτημα”.

 

 

3.Παιχνίδι με το “λίκνισμα” (βαλσάκι) και το “τρέξιμο”

 

Στο παιχνίδι αυτό “πρωταγωνιστεί” η ρυθμική κίνηση του λικνίσματος, αλλιώς το βαλσάκι. Το συγκεκριμένο παιχνίδι, ΄΄ετσι όπως προτείνεται, περιλαμβάνει και το “τρέξιμο” (ως ρυθμική κίνηση και όχι με τυχαίο τρόπο, όσο βέβαια αυτό είναι δυνατόν να το πετύχουμε με τα παιδιά).

Στην εγγραφή αρ. 3 ακούγονται μελοποιημένοι πάνω στον ρυθμό του βαλς οι παρακάτω στίχοι:

 

Ελάτε παιδιά να κάνουμε

σημαία μας την ειρήνη,

ελάτε παιδιά να κλείσουμε

τον πόλεμο στη σπηλιά.

 

Το “λίκνισμα” μπορεί να βιώνεται από ένα – ένα παιδί ή σε ζευγάρια. Η ηχογράφηση αρ. 3 περιλαμβάνει τα εξής: “λίκνισμα”, “τρέξιμο”, {παύση}, “λίκνισμα”, {παύση}, “τρέξιμο”, {παύση}, “λίκνισμα”.

 

 

4. Παιχνίδι με το “χοροπήδημα” και το “περπάτημα”

 

Μια βασική ρυθμική κίνηση είναι το “χοροπήδημα”. Το “χοροπήδημα” μπορεί να γίνει με διαφορετικούς τρόπους: από το ένα πόδι στο άλλο, μόνο με το ένα πόδι, με τα δυο πόδια μαζί κ.λπ.

Για τη βίωση του “χοροπηδήματος” δημιουργήσαμε – όπως και για τις άλλες ρυθμικές κινήσεις- ένα σύντομο και απλό τραγουδάκι. Τα λόγια του είναι:

 

Να πηδώ ψηλά αγαπάω

ως τα σύννεφα πετάω,

ως τα σύννεφα πετάω

να πηδώ ψηλά αγαπάω!

 

Μέσα από την εγγραφή αρ. 4 τα παιδιά βιώνουν άλλοτε “χοροπήδημα” και άλλοτε “περπάτημα”. Η εγγραφή αυτή περιλαμβάνει: “περπάτημα”, “χοροπήδημα”, {παύση}, “χοροπήδημα”, {παύση}, “περπάτημα”, {παύση}, “χοροπήδημα”.

 

 

5. Παιχνίδι με την “εμβατηριακή” κίνηση (“μαρς”)

 

Στο κέντρο του παιχνιδιού αυτού βρίσκεται η “εμβατηριακή κίνηση”, αλλιώς κίνηση “μαρς” ή κίνηση της παρέλασης. Για τις ανάγκες αυτής της τόσο αγαπητής κίνησης στα παιδιά, δημιουργήσαμε ένα τραγουδάκι που οι στίχοι του είναι οι παρακάτω:

 

Παρέλαση στη ζούγκλα σε λίγο ξεκινά

κι οι πίθηκοι θα παίξουν ταμ-ταμ αληθινά.

Ελέφαντες οι πρώτοι και παν καμαρωτά,

σημαία προβοσκίδα ψηλά ένας κρατά!

 

Η εγγραφή αρ. 5, για τη βίωση του συγκεκριμένου ρυθμικού παιχνιδιού, έχει την εξής διάρθρωση: “μαρς”, {παύση}, “μαρς”, {παύση}, “μαρς”, {παύση}, “μαρς”.

 

 

6. παιχνίδι με το “χοροπήδημα’ και το “λίκνισμα”

 

Ήδη έχουμε βιώσει τη ρυθμική κίνηση του “χοροπηδήματος” (παιχνίδι αρ. 4) και τη ρυθμική κίνηση του “λικνίσματος” (παιχνίδι αρ. 3). Στο σημείο αυτό θα δούμε να συνυπάρχουν οι ρυθμικές κινήσεις του “χοροπηδήματος” και του “λικνίσματος” μέσα από την εγγραφή αρ. 6 που τη διαρθρώσαμε ως εξής: “λίκνισμα”, {παύση}, “χοροπήδημα”, “λίκνισμα”, {παύση}, “χοροπήδημα”,{παύση}, “χοροπήδημα”.

 

 

7. Παιχνίδι με τον “καλπασμό” και το “περπάτημα”

 

Παρούσα τώρα στο παιχνίδι η βασική ρυθμική κίνηση του “καλπασμού”, που θα τη δούμε να λειτουργεί εδώ σε συνάρτηση με το “περπάτημα” και το τραγούδι του παιχνιδιού αρ. 1 που το αποδίδει. Ακολουθούν οι στίχοι πάνω στους οποίους βάλαμε μια πολύ απλή μελωδία για να φτιάξουμε ένα τραγουδάκι που θα μας οδηγήσει στη βίωση του “καλπασμού”:

 

Το άλογο μου καβαλώ,

καλπάζω παίζω και γελώ.

Καλπάζω ,παίζω και γελώ,

το άλογο μου καβαλώ.

 

“Καλπάζουμε” και “περπατάμε” ακούγοντας την εγγραφή αρ. 7, που ακολουθεί τη σειρά: “καλπασμός”, “περπάτημα”, {παύση}, “καλπασμός”, {παύση}, “περπάτημα”.

 

 

8. παιχνίδι με ένα συρτό καλαματιανό

 

Στο παιχνίδι αυτό θα βιώσουμε παρέα με τα παιδιά μας ένα συρτό καλαματιανό. Τα λόγια του τραγουδιού που ακούγεται λένε:

 

Να το το καλοκαιράκι

ένα άσπρο συννεφάκι

το’ χει κάνει καπελάκι,

για τον ήλιο το φορά.

 

Με την εγγραφή αρ. 8 τα παιδιά, κι εμείς μαζί τους, χορεύουμε ελεύθερα – χωρίς δηλαδή βηματικούς περιορισμούς – τον παραδοσιακό χορό συτρό καλαματιανό. Οι παύσεις που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της εγγραφής, όπως θα δείτε, δημιουργούν μεγαλύτερο ενδιαφέρον και προσθέτουν δυναμική στο παιχνίδι.

 

 

9. Παιχνίδι με το “μαρς” και το “λίκνισμα

 

Εδώ θα καλέσουμε τα παιδιά για να παίξουμε όλοι μαζί με τις ρυθμικές κινήσεις της “παρέλασης”  (“μαρς”) και του “λικνίσματος” (βαλσάκι). “Μαρς” ζήσαμε και στο παιχνίδι αρ. 5. “Λίκνισμα”, στο παιχνίδι αρ. 3.

Στο σημείο αυτό η εγγραφή αρ. 9, που ακολουθεί τη σειρά: “μαρς”, {παύση}, “λίκνισμα”, {παύση}, “μαρς”, ¨λίκνισμα”, {παύση}, “μαρς”, θα μας οδηγήσει και πάλι να παίξουμε και να χαρούμε. Και λέμε να παίξουμε και να χαρούμε, γιατί κι εμείς οι ενήλικες είμαστε διαρκώς “συμπαίκτες” των παιδιών και όχι παρατηρητές.

 

 

10. Παιχνίδι με τον συρτό καλαματιανό και το “περπάτημα”

 

Με τον συρτό καλαματιανό παίξαμε χορεύοντας ελεύθερα μέσα από το παιχνίδι αρ. 8. Το “περπάτημα” το βιώσαμε κατά τη διάρκεια αρκετών ρυθμικών παιχνιδιών μας. Σ’ αυτό το παιχνίδι θα ξαναβιώσουμε το “περπάτημα”, όχι όμως με κίνηση στο χώρο, αλλά με ρυθμικά παλαμάκια και ρυθμικό λόγο, έτσι όπως θα ακούσετε στην εγγραφή αρ. 10.

Τα παιδιά λοιπόν άλλοτε θα χορεύουν συρτό καλαματιανό σε κύκλο και άλλοτε θα χτυπούν ρυθμικά, παλαμάκια. Συγχρόνως, σε κάθε παλαμάκι θα λένε”τα-τα-τα…” (αντί παύσεων).

Η εγγραφή αρ. 10 έχει την εξής διάρθωση: συρτός καλαματιανός, {παλαμάκια}, συρτός καλαματιανός, {παλαμάκια}, συρτός καλαματιανός.