Περιγραφή 12 Μουσικών Παιχνιδιών A! Ενότητα (με ηχητική υποστήριξη)
Στο σημείο αυτό περιγράφουμε 12 ΜΟΥΣΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ της Α! Ενότητας, που συνοδεύονται από εικόνες και ηχογραφήσεις, για άμεση χρήση με τα παιδιά. Οι εικόνες που εμείς παραθέτουμε είναι απλώς προτεινόμενες (ενδεικτικές). Εσείς μπορείτε κα εντοπίσετε και να δέιξετε στα παιδιά ανάλογες εικόνες, πολύ πιο όμορφες.
Οι προτάσεις μας απευθύνονται σε μη μουσικούς, γονείς και εκπαιδευτικούς, καθώς φυσικά και στους ειδικούς του αντικειμένου της μουσικής παιδαγωγικής.
1ο ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ.
Ανοργάνωτοι ήχοι (Μέσα μεταφοράς: Αεροπλάνο, τρένο)
Α! Φάση: Προσέγγιση – Παρουσίαση του θέματος
Δείχνουμε στα παιδιά δύο εικόνες με αεροπλάνο και τρένο. (Το αεροπλάνο και το τρένο που θα δείξουμε μπορούν βέβαια να είναι και «ζωντανά» παιχνίδια). Ζητούμε να μιμηθούν τους ήχους που παράγουν αυτά τα δύο μέσα μεταφοράς. Συζητούμε γενικότερα γι’ αυτά τα μέσα μεταφοράς.
Στη συνέχεια, μέσα από την ηχογράφηση αρ. 1 ακούμε τους ήχους του αεροπλάνου και του τρένου και ζητάμε από τα παιδιά να τους αναγνωρίσουν και να τους αποδώσουν με τις ανάλογες κινήσεις, ενώ ακόμα κάθονται.
Β! Φάση: Βιωματική προσέγγιση του θέματος (Παιχνίδι με κίνηση στο χώρο)
Καλούμε τώρα τα παιδιά να σταθούν παίρνοντας το καθένα μια θέση στο χώρο. Είναι ακίνητα. Όταν ακούγεται ο ήχος του αεροπλάνου, κάνουν τα χέρια τους «φτερά» και έτσι κινούνται. Στους ήχους του τρένου, καθένα παιδί χωριστά κινείται σαν να είναι βαγόνι. (Μπορούμε, σε μια πιο προχωρημένη φάση του παιχνιδιού να ζητήσουμε από τα παιδιά να δημιουργήσουν ένα τρενάκι και έτσι να κινηθούν). Όπου δεν ακούγεται ήχος, τα παιδιά «κοκαλώνουν» και περιμένουν να ακούσουν αν θα μιμηθούν το αεροπλάνο ή το τρένο.
Η εγγραφή 2 που χρησιμοποιείται για το βιωματικό μέρος αυτού του Μουσικού Παιχνιδιού περιλαμβάνει κατά σειρά τους ήχους: αεροπλάνο – τρένο – αεροπλάνο- τρένο- αεροπλάνο- τρένο.
2ο ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ.
Ανοργάνωτοι και οργανωμένοι ήχοι (Αεροπλάνο, τρένο, βιολί)
Α! Φάση: Προσέγγιση – Παρουσίαση του θέματος
Δείχνουμε στα παιδιά εικόνα με βιολί – βιολιστή.
Λέμε στα παιδιά να καταθέσουν ότι γνωρίζουν για το βιολί, προσθέτουμε κι εμείς στοιχεία. (Ανήκει στην οικογένεια των εγχόρδων μουσικών οργάνων, είναι κατασκευασμένο από ξύλο και έχει τέσσερις χορδές. Ο ήχος του παράγεται όταν τρίψουμε το δοξάρι -δηλαδή, το λεπτό ξύλινο ραβδί που έχει πάνω του τρίχες- πάνω στις χορδές του βιολιού).
Στη συνέχεια τα παιδιά μπορούν να «παραστήσουν» πως παίζουν βιολί. Στο προηγούμενο μουσικό παιχνίδι είχαμε «μελετήσει» τους ήχους του αεροπλάνου και του τρένου. Σ’ αυτό το παιχνίδι προσθέτουμε και τον ήχο του βιολιού. Τον ακούμε μέσα από την ηχογράφηση αρ. 3.
Β! Φάση: Βιωματική προσέγγιση του θέματος (Παιχνίδι με κίνηση στο χώρο)
Και να τώρα που μπαίνουνε στη φάση του παιχνιδιού με κίνηση το χώρο. Όταν θα ακούγεται ο ήχος του αεροπλάνου, ζητούμε από τα παιδιά, πάλι, να ανοίξουν τα χέρια τους σαν φτερά και να «πετούν» παριστάνοντας το αεροπλάνο. Με τον ήχο του τρένου, κάθε παιδί θα πρέπει να παριστάνει ένα βαγόνι σε κίνηση. Όταν ακούγεται ο ήχος του βιολιού, τα παιδιά θα μιμούνται τους «βιολιστές» , τις «βιολονίστριες».
Η εγγραφή 4, παρουσιάζει την εξής σειρά στους ήχους: αεροπλάνο-τρένο-βιολί-τρένο-βιολί-αεροπλάνο.
Μουσική που ακούγεται: α) Από τα 24 Καπρίτσια για βιολί. β) Από το Κοντσέρτο αριθμός 1, για βιολί και ορχήστρα.
3Ο ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Βιολί –Κοντραμπάσο (Έγχορδα όργανα που παίζονται με δοξάρι)
Α! Φάση: Προσέγγιση – Παρουσίαση του θέματος
Εκτός από το βιολί υπάρχουν και άλλα έγχορδα που παίζονται με δοξάρι. (Αναφερόμαστε στα έγχορδα της Συμφωνικής Ορχήστρας). Τέτοια όργανα είναι η βιόλα, το βιολοντσέλο, και το κοντραμπάσο. Το κοντραμπάσο είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος απ’ όλα τα όργανα της οικογένειας των εγχόρδων και βγάζει έναν πολύ βαθύ, χοντρό ήχο. Επειδή το κοντραμπάσο είναι τόσο μεγάλο, το στηρίζουμε στο πάτωμα και παίζουμε, συνήθως, όρθιοι ή ακουμπώντας πάνω σ’ ένα ψηλό κάθισμα (σκαμπό).
Δείχνουμε στα παιδιά την εικόνα με το κοντραμπάσο και τον κοντραμπασίστα. Ακούμε κοντραμπάσο μέσα από την ηχογράφηση αρ. 5.
Όταν τελειώσει η μουσική , τους παρουσιάζουμε κίτρινα και κόκκινα χαρτόνια και ζητάμε να συνδέσουν το κάθε χαρτόνι με τον ήχο του βιολιού και του κοντραμπάσου. Συνήθως τα περισσότερα παιδιά προτείνουν το κίτρινο χρώμα για τη φωνή του βιολιού και το κόκκινο για τη φωνή του κοντραμπάσου (βαθιά φωνή – σκούρο χρώμα). Συμφωνούμε: όταν ακούμε τον ήχο του βιολιού θα πατάμε σε κίτρινο χαρτόνι, κι όταν θα ακούμε τον ήχο του κοντραμπάσου σε κόκκινο χαρτόνι. Στην εμβατηριακή μουσική που θα ακούγεται κάθε τόσο, θα κάνουμε παρέλαση!
Β! Φάση: Βιωματική προσέγγιση του θέματος(Παιχνίδι με κίνηση στο χώρο)
Στο πάτωμα τοποθετούμε κίτρινα και κόκκινα χαρτόνια (αν τα παιδιά είναι λίγα , βάζουμε στο πάτωμα ένα κίτρινο και ένα κόκκινο χαρτόνι- για παράδειγμα, σε καθένα χαρτόνι πατούν 3-4 παιδιά).
Είμαστε «αγάλματα». Ακούγεται βιολί; πατάμε σε κίτρινο χαρτόνι. Ακούγεται κοντραμπάσο; Πατάμε σε κόκκινο χαρτόνι. Όταν ακούγεται «Μαρς» , δηλαδή εμβατηριακή μουσική, κάνουμε ελεύθερα και ένας –ένας, παρέλαση. Στις παύσεις της μουσικής, γινόμαστε «αγάλματα».
Η εγγραφή 6 που χρησιμοποιούμε για το παιχνίδι, ακολουθεί τη σειρά: εμβατηριακή μουσική- βιολί- εμβατηριακή μουσική- κοντραμπάσο- εμβατηριακή μουσική – βιολί- κοντραμπάσο – εμβατηριακή μουσική.
Μουσική που ακούγεται: 1. L.v.BEETHOVEN: Από την 9η Συμφωνία (Ύμνος στη Χαρά). J.STRAUSS : Από το Εμβατήριο «Ραντέτσκι». 2. N.PAGANINI: Από τα 24 Καπρίτσια για βιολί.
4ο ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Βιολί – Πιάνο
Α! Φάση: Προσέγγιση – Παρουσίαση του θέματος
Το πιάνο είναι έγχορδο και πληκτροφόρο όργανο. Έχει κι αυτό χορδές, δε φαίνονται, όμως, γιατί τις κρύβει μέσα του. για να «μιλήσει» , πρέπει να χτυπήσουμε με τα δάχτυλα μας τα πλήκτρα του. με το χτύπημα των πλήκτρων, τα σφυράκια που υπάρχουν στο εσωτερικό του ακουμπούν στις χορδές. Έτσι παράγεται ο ήχος του μεγάλου αυτού μουσικού οργάνου.
Δείχνουμε στα παιδιά εικόνα με πιάνο -πιανίστα και το ακούμε μέσα από την ηχογράφηση αρ. 7. Με μιμητικές κινήσεις «παίζουμε» πιάνο.
Β! Φάση: Βιωματική προσέγγιση του θέματος (Παιχνίδι με κίνηση στο χώρο)
Δίνουμε στα παιδιά από μια χαρτοπετσέτα , κρατάμε και εμείς μία γιατί πάντα παίζουμε μαζί τους. Συμφωνούμε πως όταν ακούγεται πιάνο, θα τοποθετούμε τη χαρτοπετσέτα στο κεφάλι και θα κινούμαστε προσεκτικά και αργά για να μη μας πέσει.
Όταν θα ακούγεται βιολί θα αφήνουμε τη χαρτοπετσέτα μπροστά στα πόδια μας και θα παριστάνουμε τους βιολιστές και τις βιολονίστριες. Όταν θα ακούγεται από ορχήστρα βαλς, θα κινούμαστε ελεύθερα ένας – ένας (ή σε ζευγάρια) στο ρυθμό αυτό. (Η χαρτοπετσέτα τότε ας χορεύει κι αυτή «βαλς» στο χέρι μας). Όπου δεν ακούγεται μουσική «παγώνουμε» και περιμένουμε το νέο μουσικό «μήνυμα».
Η εγγραφή αρ. 8 που είναι για το παιχνίδι, ακολουθεί τη σειρά: βαλς – βιολί – βαλς- πιάνο- βιολί – βαλς – πιάνο – βαλς.
Μουσική που ακούγεται: 1. L.v.BEETHOVEN: Από το έργο «Για την Ελίζα». 2. N.PAGANINI: Από τα 24 Καπρίτσια για βιολί. 3. J. STRAUSS: Από το Βαλς op. 410.
5Ο ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Φλάουτο (Όργανο από την οικογένεια των ξύλινων πνευστών)
Α! Φάση: Προσέγγιση – Παρουσίαση του θέματος
Το φλάουτο είναι όργανο πνευστό. Για να «βγάλει» ήχο, πρέπει να φυσήξουμε μέσα από το στόμιό του. Το φλάουτο που μοιάζει με σωλήνα, το κρατάμε από το πλάι και, καθώς φυσάμε, πιέζουμε τα κουμπιά που βρίσκονται πάνω σ’ αυτό. Έτσι ανοιγοκλείνουν οι τρύπες του φλάουτου και παράγεται ο τρυφερός ήχος του. με το φλάουτο συμβαίνει κάτι περίεργο. Αν και ανήκει στην οικογένεια των ξύλινων πνευστών, είναι φτιαγμένο από μέταλλο. Η εξήγηση δίνεται από την ιστορία του. Επειδή τα πρώτα φλάουτα κατασκευάζονταν από ξύλο, το όργανο αυτό επικράτησε να ανήκει στην οικογένεια των ξύλινων πνευστών. Στην ίδια οικογένεια ανήκουν το κλαρινέτο, το όμποε, το σαξόφωνο και το φαγκότο. Όργανο που συγγενεύει με το φλάουτο είναι και η γνωστή μας φλογέρα. Με τη φλογέρα είναι πιο εύκολο να βγάλουμε ήχους από ότι με το φλάουτο.
Βλέπουμε εικόνα με φλάουτο-φλαουτίστα και μέσα από την ηχογράφηση αρ. 9 ακούμε για λίγο φλάουτο.
Β! Φάση: Βιωματική προσέγγιση του θέματος (Παιχνίδι με κίνηση στο χώρο)
Στο παιχνίδι που θα παίξουμε περιλαμβάνεται και το πιάνο. Φανταζόμαστε πως είμαστε στη σελήνη. Κάθε φορά που ακούγεται απαλή και σχετικά αργή μουσική από το φλάουτο, περπατάμε και «εξερευνούμε» το φεγγάρι – τη σελήνη. Όταν ακούγεται η ζωντανή- εύθυμη μουσική η παιγμένη από το πιάνο είναι σαν να συναντάμε «φεγγαρόπαιδα» και χορεύουμε μαζί τους. Ξανά φλάουτο; Νέα «εξερεύνηση». Πιάνο; νέα συνάντηση με άλλα «φεγγαρόπαιδα»… όσο δεν ακούγεται μουσική , γινόμαστε «αγάλματα».
Η σειρά των ήχων που περιλαμβάνονται στην εγγραφή 10 που είναι για το παιχνίδι, είναι η εξής: φλάουτο – πιάνο – φλάουτο – πιάνο – πιάνο – φλάουτο.
Μουσική που ακούγεται: 1. W.A.MOZART: Από το Κοντσέρτο Νο 2 σε Ρε ματζόρε, για φλάουτο και ορχήστρα. 2. G.FAURE: Από το «Le Pas Espagnol» (Πιάνο για τέσσερα χέρια).
6ο ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Η Κιθάρα
Α! Φάση: Προσέγγιση – Παρουσίαση του θέματος
Η κιθάρα είναι έγχορδο μουσικό όργανο. Παίζεται με τα δάχτυλα ή με ένα μικρό λεπτό κοκαλάκι, που ονομάζεται πένα. Για να παραχθεί ο ήχος της κιθάρας , πρέπει να χτυπήσουμε τα δάχτυλα ή την πένα πάνω στις χορδές της. Υπάρχουν οι ακουστικές και οι ηλεκτρικές κιθάρες.
Βλέπουμε σε εικόνα κιθάρα-κιθαριστή (κιυαρίστα) και ακούμε αυτό το μουσικό όργανο μέσα από την ηχογράφηση αρ. 11. Ζητάμε από τα παιδιά, καθώς κάθονται ακόμα, να παραστήσουν τους κιθαριστές.
Β! Φάση: Βιωματική προσέγγιση του θέματος(Παιχνίδι με κίνηση στο χώρο)
Και τώρα παιχνίδι! Μαζί μας, εκτός από την κιθάρα και το βιολί. Στο χώρο που δουλεύουμε και σε διαφορετικά σημεία του, έχουμε δύο «μαγνήτες!». Ο ένας είναι η εικόνα με την κιθάρα και ο άλλος η εικόνα με το βιολί. Όταν λοιπόν ακούγεται βιολί, ο «μαγνήτης»( εικόνα με βιολί) μας τραβά κοντά του. Όταν ακούγεται κιθάρα, τότε αυτός ο «μαγνήτης» μας τραβά κοντά του. Πάντα βάζουμε τα δυνατά μας ώστε να κινούμαστε ρυθμικά ή δημιουργικά καθώς ακούγονται οι μουσικές. Κι όταν υπάρχουν σταματήματα- παύσεις, να «παγώνουμε» σε πρωτότυπες , δημιουργικές στάσεις.
Η εγγραφή αρ. 12 που μας βοηθά για να παίξουμε, περιλαμβάνει: βιολί- παύση- κιθάρα- παύση- κιθάρα-βιολί-παύση-βιολί-κιθάρα.
Μουσική που ακούγεται: 1. I.ALBENIZ: από το «Asturias». 2. Μ.ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ: Από τη «Μαργαρίτα – Μαργαρώ». 3. N. PAGANINI: Από τα 24 Καπρίτσια για βιολί.
7ο ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Τρομπέτα – Τούμπα (Όργανα από την οικογένεια των χάλκινων πνευστών)
Α! Φάση: Προσέγγιση- Παρουσίαση του θέματος
Η τρομπέτα και η τούμπα είναι μουσικά όργανα που ανήκουν στην οικογένεια των χάλκινων πνευστών. (Στην ίδια οικογένεια ανήκουν το κόρνο και το τρομπόνι). Αυτά τα μουσικά όργανα τα συναντούμε ταχτικά στις παρελάσεις, να παίζονται κυρίως από τις φιλαρμονικές. Για να παραχθεί ο ήχος των οργάνων αυτών από τη στενή άκρη τους, που λέγεται επιστόμιο. Ο ήχος της τρομπέτας είναι σχετικά λεπτός. Η τούμπα «βγάζει» μια βαθιά, χοντρή φωνή.
Βλέπουμε από εικόνες τρομπέτα (τρομπετίστας) και τούμπα (τουμπίστας). Μέσα από την ηχογράφηση αρ. 13 ακούμε πρώτα τρομπέτα και μετά τούμπα.
Β! Φάση: Βιωματική προσέγγιση του θέματος (Παιχνίδι με κίνηση στο χώρο)
Είμαστε όλοι «αγάλματα» στο χώρο. Κάθε φορά που ακούμε τούμπα, παριστάνουμε τις μεγάλες αρκούδες κι έτσι κινούμαστε αργά και «βαριά» , στο χώρο. Στους ήχους της τρομπέτας, είναι σαν να έρχονται οι κυνηγοί και οι αρκούδες κρύβονται μέσα σε μια «σπηλιά» που δεν είναι τίποτα άλλο από ένα μεγάλο πανί (ας πούμε ένα σεντόνι ή κάτι άλλο ανάλογο).
Η εγγραφή αρ. 14 που «οδηγεί» το παιχνίδι μας, περιλαμβάνει: τρομπέτα- τούμπα- τρομπέτα- τούμπα- τούμπα- τρομπέτα.
Μουσική που ακούγεται: 1. C.H.BIDER: Από τη Σονάτα «Paschalis», για τρομπέτα και μικρή ορχήστρα. 2. C. DANIELSSON: Από το «Capriccio da camera», για τούμπα.
8ο ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Ταμπούρο – Μεταλλόφωνο (Όργανα από την οικογένεια των κρουστών)
Α! Φάση: Προσέγγιση – Παρουσίαση του θέματος
Τα κρουστά όργανα «μιλούν» όταν τα χτυπάμε. Το ταμπούρο ανήκει στα δερμάτινα κρουστά. Ταμπούρα και τύμπανα βλέπουμε πολύ συχνά στις παρελάσεις. Είναι κατασκευασμένα από δέρμα και μέταλλο. Για να βγάλουν ήχο, χτυπάμε την επιφάνεια τους με ειδικά ξύλα-τις μπαγκέτες. Μπορούμε επίσης να παίξουμε ταμπούρο χρησιμοποιώντας απευθείας τα χέρια μας.
Το μεταλλόφωνο ανήκει στα μεταλλικά κρουστά. Αποτελείται από μια ξύλινη βάση, πάνω στην οποία στερεώνονται μικρές σιδερένιες (μεταλλικές) πλάκες. Για να ακούσουμε τη φωνή του, χτυπάμε τις πλάκες αυτές μς ειδικά ξυλάκια, που ονομάζονται επίσης μπαγκέτες.
Βλέπουμε από εικόνες αυτά τα δύο μουσικά όργανα και μετά μέσω της ηχογράφησης αρ. 15 ακούμε για λίγο το καθένα απ’ αυτά, ξεκινώντας από το ταμπούρο.
Β! Φάση: Βιωματική προσέγγιση του θέματος (Παιχνίδι με κίνηση στο χώρο)
Στο παιχνίδι θα προσθέσουμε τώρα και τον ήχο του πιάνου. Σχηματίζουμε στο πάτωμα, σε διαφορετικά σημεία, δύο κύκλους με χρωματιστό σχοινί, σπάγκο ή πανί. Μέσα στον ένα κύκλο βάζουμε την εικόνα με το ταμπούρο και μέσα στο άλλο την εικόνα με το μεταλλόφωνο.
Συμφωνούμε ότι, όταν παίζει το πιάνο, θα πρέπει να κινούμαστε σε όλο το χώρο. Όταν ακούγεται το ταμπούρο , θα μπαίνουμε μέσα στον κύκλο που περιέχει την εικόνα του οργάνου αυτού. Όταν , πάλι, ακούγεται το μεταλλόφωνο, θα συγκεντρωνόμαστε μέσα στον κύκλο του μεταλλόφωνου.
Η εγγραφή αρ. 16 , είναι κατάλληλη για το παιχνίδι και έχει τη εξής διάρθρωση: πιάνο- μεταλλόφωνο- πιάνο- ταμπούρο- μεταλλόφωνο- πιάνο- ταμπούρο.
Μουσική που ακούγεται: α) Ταμπούρο (Μουσική για παρέλαση). β) Μεταλλόφωνο (Αυτοσχεδιασμός). F.CHOPIN: Από τα βαλς.
9ο ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Η ανθρώπινη φωνή
Α! Φάση: Προσέγγιση – Παρουσίαση του θέματος
Στο παιχνίδι αυτό πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει η ανθρώπινη φωνή. Καλούμε πρώτα τα παιδιά να μιμηθούν τη φωνή της γάτας. Στη συνέχεια , τους ζητάμε να «νιαουρίσουν», αρχικά, με λεπτή, ψιλή φωνή και στο τέλος με χοντρή, βαθιά φωνή.
Έπειτα παίρνουμε εμείς τη θέση των παιδιών και «νιαουρίζουμε» άλλοτε με λεπτή κι άλλοτε με χοντρή φωνή. Στο λεπτό «νιαούρισμα», τα παιδιά βάζουν το χέρι τους πάνω από το κεφάλι. Στο «νιαούρισμα» με βαθιά, χοντρή φωνή, τα παιδιά αγγίζουν με το χέρι το πηγούνι τους.
Τώρα μέσα από την ηχογράφηση αρ. 17, ακούμε έναν μπάσο και μια σοπράνο να μιμούνται τις γάτες.
Β! Φάση: Βιωματική προσέγγιση του θέματος (Παιχνίδι με κίνηση στο χώρο)
Είμαστε όλοι στο χώρο και κρατάμε από ένα μπαλόνι. Όταν ακούγεται μόνο ορχήστρα (όχι και οι τραγουδιστές), ανταλλάσουμε μπαλόνια με ευγενικό τρόπο. Στη φωνή της σοπράνο, πετάμε τα μπαλόνια ψηλά. Στη φωνή του μπάσου αφήνουμε τα μπαλόνια στο πάτωμα και τα οδηγούμε με τα πόδια. (Ηχογράφηση αρ. 18).
Μουσική που ακούγεται: G.ROSSINI: Από το «Ντουέτο των γάτων». 2. G.B.PERGOLESI: Από την Κωμική όπερα «La Serva Padrona».
10ο ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Η έκφραση, ο χαρακτήρας, το ύφος της μουσικής
Α! Φάση: Προσέγγιση-Παρουσίαση του θέματος
Αυτό το παιχνίδι καλεί σαν «πρωταγωνιστές» του τον πόλεμο και την ειρήνη. Συζητούμε με τα παιδιά για τις δύο έννοιες. Ακούμε δύο διαφορετικές μελωδίες (Εγγραφή αρ. 19). Μια «σκληρή»- έντονη μουσική για τον πόλεμο και μια ευχάριστη και σχετικά ήρεμη μελωδία για την ειρήνη. Τα παιδιά αποφασίζουν ποια μουσική θα «χαρίσουν» στην ειρήνη και ποια στον πόλεμο.
Β! Φάση: Βιωματική προσέγγιση του θέματος (Παιχνίδι με κίνηση στο χώρο)
Η εγγραφή αρ. 20 μας δίνει τη δυνατότητα να παίξουμε με τον παρακάτω τρόπο: Στην ευχάριστη μουσική(ειρήνη) , χαρούμενοι, παριστάνουμε πως μαζεύουμε λουλούδια και τα προσφέρουμε στο διπλανό, στη διπλανή μας. Στη «σκληρή» μουσική (πόλεμος) μένουμε ακίνητοι , στεναχωρημένοι…
Η εγγραφή αρ. 20 ακολουθεί τη σειρά: ειρήνη – πόλεμος- ειρήνη- πόλεμος- ειρήνη.
Μουσική που ακούγεται: C.M.v. WEBER: Από το έργο « Ruler of the spirits». 2. T. ALBINONI: Από το Κοντσέρτο αριθμός 2, για Όμποε και ορχήστρα.
11ο ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Ρεμπέτικη μουσική – Οπερέτα
Α! Φάση: Προσέγγιση- Παρουσίαση του θέματος
Η ρεμπέτικη μουσική και η οπερέτα είναι δύο διαφορετικά είδη μουσικής, που αναπτύχθηκαν σχεδόν παράλληλα στην Ελλάδα. Τη ρεμπέτικη μουσική, που παιζόταν συνήθως σε μικρά υπόγεια μαγαζιά, άκουγαν κυρίως άνθρωποι φτωχοί και βασανισμένοι. Τα τραγούδια αυτά εξέφραζαν , κατά κάποιο τρόπο, τις δυσκολίες και τα καθημερινά τους προβλήματα. Η οπερέτα εμφανίζεται την ίδια περίπου εποχή, σε διαφορετικούς όμως χώρους. Με τη μουσική αυτή διασκέδαζαν κυρίως άνθρωποι από υψηλότερα κοινωνικά στρώματα.
Με την εγγραφή αρ. 21 ακούμε πρώτα ρεμπέτικη μουσική και στη συνέχεια απόσπασμα από οπερέτα.
Β! Φάση: Βιωματική προσέγγιση του θέματος (Παιχνίδι με κίνηση στο χώρο)
Τώρα είναι η στιγμή όπου η δραματοποίηση «καλείται» να συνεχίσει το παιχνίδι με το δικό της ξεχωριστό τρόπο, ζωντανό τρόπο. Χωρίζουμε τα παιδιά σε δύο ομάδες. Στους «ρεμπέτες» και σ’ αυτούς που διασκεδάζουν με την οπερέτα. Κάθε ομάδα έχει το δικό της χώρο και μπορεί να διαθέτει τραπέζια, καρέκλες, ποτήρια, ανάλογα – ρούχα κ.λπ. Οι «ρεμπέτες» φτιάχνουν τη δική τους λαϊκή ορχήστρα , τους χορευτές τους και τους «θαμώνες» του κέντρου (τα παιδιά, δηλαδή, που κάθονται και παριστάνουν πως πίνουν και ακούνε μουσική).
Οι «θαυμαστές της οπερέτας έχουν κι αυτοί τον ανάλογο χώρο τους, τους μουσικούς και τους «πελάτες» τους, που χορεύουν σε ζευγάρια.
Κάθε ομάδα δραματοποιεί όταν έρθει η σειρά της, με βάση την εγγραφή αρ. 22: Ρεμπέτικη μουσική-οπερέτα. (Βέβαια το παιχνίδι αυτό να παιχτεί ακόμα και με ένα παιδί, φτάνει να γίνει η ανάλογη προσαρμογή)
Μουσική που ακούγεται: 1. Μ.ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ: Από «Σόλο Μπουζούκι». 2. Ν. ΧΑΤΖΗΑΠΟΣΤΟΛΟΥ: Από το χορωδιακό τραγούδι, «Αγάπης λόγια».
12ο ΜΟΥΣΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Ελληνική παραδοσιακή μουσική (χορευτική-καθιστική)
Α! Φάση: Προσέγγιση-Παρουσίαση του θέματος
Η παραδοσιακή ελληνική μουσική έχει μια πλούσια και μακρόχρονη ιστορία, με ρίζες που φτάνουν ως την αρχαία ελληνική και, κατ’ επέκταση, στη βυζαντινή μουσική.
Μαζί με τα παιδιά ακούμε δύο διαφορετικά είδη ελληνικής παραδοσιακής μουσικής (Εγγραφή αρ. 23): Ένα χορευτικό και ένα καθιστικό κομμάτι. Ρωτάμε τα παιδιά με ποιο από τα δύο τραγούδια θα μπορούσαν πιο εύκολα να χορέψουν. Συζητάμε μαζί τους για τα είδη της παραδοσιακής μουσικής. Θα μπορούσαμε, ενδεχομένως, να τους μιλήσουμε με απλά λόγια και για άλλα στοιχεία της λαϊκής παράδοσης (ποίηση, φορεσιές, παραδόσεις, χειροτεχνήματα κ.λπ.), έτσι ώστε τα παιδιά να μπορέσουν να καταλάβουν και- γιατί όχι- ν’ αγαπήσουν τα παραδοσιακά ακούσματα και, μέσα απ’ αυτά, την ιστορία που «τραγουδάει». (Αργότερα θα εισάγουμε και άλλες παραδοσιακές μουσικές που συνδέονται με την πολιτισμική και την εθνοτική καταγωγή και άλλων παιδιών, πέραν των γηγενών).
Β! Φάση: Βιωματική προσέγγιση του θέματος (Παιχνίδι με κίνηση στο χώρο)
Στη συνέχεια τα παιδιά φτιάχνουν ένα κύκλο. Όταν ακούγεται χορευτική μουσική, «δίνουν» τα χέρια τους και χορεύουν ελεύθερα, χωρίς βηματικούς περιορισμούς. Στην καθιστική μουσική (τραγούδια του «τραπεζιού» ή της «τάβλας»), θα καθίσουν σε κύκλο χωρίς να κρατιούνται από τα χέρια. Καθώς κάθονται μπορεί να κάνουν πως τρώνε ή πίνουν… μέχρι να ξαναρχίσει ο χορός!
Η εγγραφή αρ. 24 ακολουθεί τη σειρά: χορευτική μουσική- καθιστική μουσική- χορευτική μουσική- καθιστική μουσική- χορευτική μουσική.
Μουσική που ακούγεται: α) Από νησιώτικο νυφιάτικο συρτό με τίτλο: «Πλατανίσιος». β) Από τον καθιστικό σκοπό: «Μέρκο».