Το τραγούδι, “γιατρός” της ψυχής

Οποιαδήποτε γνώση “κερδίζεται” μέσα από την “εξερεύνηση” αποτελεί ξεχωριστή, δημιουργική “ανακάλυψη” για κάθε παιδί, αλλά και για κάθε ενήλικα. Λέμε, “παίζω” μουσική. Που σημαίνει πως συμμετέχω σ’ ένα παιχνίδι. Παιχνίδι λοιπόν είναι η μουσική.

Το τραγούδι είναι κι αυτό μια μουσική δραστηριότητα και μάλιστα πολύ διαφορετική, αφού, το όργανο που χρησιμοποιεί ο μεγάλος ή ο μκρός τργουδιστής – η φωνή – είναι ένα με το σώμα, τη ψυχή, το νου, τα συναισθήματα!

Η φωνή είναι το μουσικό όργανο με το οποίο γεννιέται καθένας μας. Είναι η “προίκα” της φύσης. Μια “προίκα” που αν την “ανακαλύψεις”, την καλλιεργήσεις και την κάνεις “πρωταγωνιστή ” στη ζωή σου, εκείνη, θα σε στηρίξει στις δύσκολες στιγμές και θα κάνει καλύτερες τις καλές σου μέρες.

Κι αν η φύση στερήσει από κάποιο παιδί τη φωνή, και εννοώ τα παιδιά που γεννιούνται χωρίς τη δυνατότητα της ομιλίας, τότε κάποια άλλη αίσθηση τους θα λειτουργήσει πιο “δυναμικά” για να αναπληρώσει αυτό που απουσιάζει ή που λειτουργεί σε μικρότερο βαθμό από το κανονικό, για να μπορέσει έτσι να “ακούσει” και να αποδώσει τη μουσική μέσα από άλλα αισθητήρια όργανα. Συχνά, σ’ αυτές τις περιπτώσεις, το σώμα γίνεται ένα ιδιαίτερο μουσικό όργανο.

Το τραγούδι είναι σαν την πιο ωραία θέα που αντικρίζει κάποιος καθώς ανοίγει το παράθυρο.Έτσι, με το τραγούδι, ανοίγεις τα “παράθυρα” της ψυχής και των συναισθημάτων σου! Με “ανοιχτά” τα παράθυρα της ψυχής, μές στη χαρά, την αγαλλίαση, την ομορφιά από την συνύπαρξη -τραγουδώντας μαζί με άλλους- έρχονται οι μουσικές γνώσεις και “γράφονται” στο νου. Χωρίς πίεση, σαν ενστικτώδεις “παρουσίες” που επειδή μας ενδιαφέρουν, προσλαμβάνονται αβίαστα.

Το τραγούδι στη Χορωδία δίνει ευχαρίστηση και καλλιεργεί τα παιδιά, γνωστικά, κοινωνικά και συναισθηματικά. Το ίδιο κάνει και για τους νέους και τους ενήλικες που συμματέχουν σε Χορωδιακά σχήματα με ανθρωποκεντρικές επιδιώξεις.

Η τέρψη και η χαρά από τη μουσική, από το τραγούδι είναι σημαντικά συναισθήματα. Όμως, η πνευματικότητα , η βαθιά καλλιέργεια του ατόμου και οι ευκαιρίες για πραγματικά ποιοτική επικοινωνία και όχι απλώς για επιφανειακή  επικοινωνία, είναι επίσης καταστάσεις που συναντάς σε μια Χορωδιακή Ομάδα που στοχεύει σ’ ένα υψηλότερο επίπεδο ενασχόλησης. Που καταγίνεται με το “μέσα” της μουσικής. Δηλαδή, με τη ζωή και τον άνθρωπο που θέλει να συνυπάρχει και όχι να ανταγωνίζεται.

Η διδασκαλία σε μια Χορωδία βασίζεται κυρίως στην Ομαδική Παιδαγωγική. Συχνά συναντούμε λοιπόν μικρούς και μεγάλους χορωδούς να δυσκολεύονται να τραγουδήσουν όταν το επιχειρούν ατομικά. Μας ξαφνιάζουν όμως θετικά όταν τους δίνεται η δυνατότητα να ενταχθούν σε μια Χορωδιακή Ομάδα και να τραγουδήσουν μέσα σ’ αυτήν, μαζί με άλλους.

Η “δύναμη” που εκπέμπει η μουσική , όταν αυτή βιώνεται σε πλαίσιο ομάδας, είναι αποτέλεσμα κοινής προσπάθειας ατόμων που ενστερνίζονται  (ή θα έπρεπε να ενστερνίζονται, ιδιαίτερα όσο αφορά ομάδες ενηλίκων), κοινούς μουσικούς και έξω-μουσικούς στοχούς.

Αυτή η “δύναμη” δεν είναι πάντα της ίδιας έντασης, ούτε απαραίτητα ακολουθεί αντικειμενικά ορθή πορεία. Κι αυτό γιατί, οι στόχοι και οι αξίες μιας Μουσικής Ομαδάς, εν προκειμένω μιας Χορωδίας, μπορεί να μην υιοθετούν τη φιλοσοφία του ανθρωπισμού, παρά τις επίσημες τοποθετήσεις, αλλά να αποβλέπουν περιοριστικά στην εκπαίδευση του “κάλλους” αναφορικά με το μουσικό αποτέλεσμα.

Κάθε φορά λοιπόν που το “άριστον” του αποτελέσματος γίνεται αυτοσκοπός, “χάνει έδαφος” η ανθρωπιστική μουσική παιδεία. Κι ενώ η τελευταία αποβλέπει πρωτίστως στην πολύπλευρη καλλιέργεια του ανθρώπου (γνωστική, συναισθηματική, πνευματική), η άλλη οπτική της μουσικής παιδείας, η αυστηρά αισθητική, συχνά “καταπιέζει”, αγχώνει, και κάνει τα άτομα ανταγωνιστικά.

Σε μια Χορωδία , κάτω από φυσιολόγικες συνθήκες λειτουργίας, ό ένας στηρίζει τον άλλο, φωνητικά, ψυχολογικά, συναισθηματικά.

Η συνεργασία  είναι “παρούσα” χωρίς να επιβάλλεται. Χωρίς αυτήν δεν υπάρχει υγιής μουσική ομάδα. Η κοινωνικότητα καλλιεργείται και ο χώρος της Χορωδίας, αρκετές φορές, καταφέρνει και “μπολιάζει” τα παιδιά, τους νέους, αλλά και τους “ανοικτούς” σε ιδέες και φιλοσοφικές θέσεις ενήλικες, με αξίες που είναι σύμφωνες με τη μουσική, την κοινωνική και την παιδαγωγική στοχοθεσία της κάθε ομάδας, της κάθε Χορωδίας.

Όπως μια οικογένεια είναι μοναδική λόγω του κώδικα αξιών που ακολουθούν τα μέλη της, έτσι και  κάθε χορωδία πρέπει έχει τις δικές της αρχές προσέγγισης και επικοινωνίας που να ακολουθούνται από τους συμμετέχοντες σε αυτήν, χωρίς σε καμιά περίπτωση να απαξιώνεται η ατομικότητα του κάθε μέλους.

Καταλυτικό ρόλο παίζουν βέβαια οι τρόποι σκέψης και οι βιωματικές πρακτικές του επίκεφαλής, αλλά και της “κρίσιμης μάζας” της Χορωδιακής Ομάδας . Της υποομάδας εκείνης δηλαδή που το ήθος και οι αξίες της τείνουν να επικρατούν, σε σχέση με άλλη ή άλλες υποομάδες μέσα στην ίδια ομάδα.

Τελικά, το “άτυπο” σχολείο που λέγεται Χορωδία, μπορεί να πλάθει μουσικά ευαίσθητους ανθρώπους και συγχρόνως να καλλιεργεί τις ψυχές, το πνεύμα και τη συναισθηματική τους νοημοσύνη.

Μπορεί όμως να μην αναδεικνύει και τίποτα απ΄όλα αυτά. Εξαρτάται από τη φιλοσοφία, τις αρχές και τους στόχους των βασικών συντελεστών της κάθε Μουσικής Ομάδας.