Μουσική και ανθρώπινα δικαιώματα (Με έμφαση στα δικαιώματα των παιδιών)
ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
Αυτή τη φορά θα δούμε πως μπορούμε μέσα από το παιδικό τραγούδι, που αποτελεί ξεχωριστή μουσική έκφραση, να πλησιάσουμε σημαντικά κοινωνικά ζητήματα όπως είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα γενικότερα και ειδικότερα τα δικαιώματα των παιδιών.
Πρώτα -πρώτα ας κουβεντιάσουμε για τα ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ και τις ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ που καθένας μας έχει, ή θα έπρεπε να έχει. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν να συνειδητοποιήσουμε πρώτα εμείς οι μεγάλοι ότι δικαιώματα και υποχρεώσεις πάνε μαζί. Δεν είναι λογικό να μιλούμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα χωρίς να φέρνουμε στο νου μας τα καθήκοντα- τις υποχρεώσεις του ανθρώπου. Μεταξύ τους υπάρχει αλληλεξάρτηση. Όσο περισσότερο εμείς οι ενήλικες κατανοούμε αυτή την αλληλεξάρτηση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, τόσο έχουμε περισσότερς πιθανότητες να ευαισθητοποιήσουμε τα παιδιά και τους νέους αναφορικά με αυτή τη λογική.
Ο Ινδός φιλόσοφος και πολιτικός Μαχάτμα Γκάντι υποστήριζε πως η πραγματική πηγή των δικαιωμάτων είναι το καθήκον. Στις περιπτώσεις που εκπληρώνουμε το καθήκον μας, επιτυγχάνουμε ευκολότερα το σεβασμό των δικαιωμάτων μας. Και συνέχιζε λέγοντας: ” Κάθε φορά που διεκδικούμε τα δικαιώματα μας παραμελώντας τα καθήκοντα μας, υπάρχουν πολλές πιθανότητες τα πρώτα να μας ξεφύγουν”.
Αυτή η συγκροτημένη σκέψη του Γκάντι, μας οδήγησε στη δημιουργία του παρακάτω παιδικού τραγουδιού με τίτλο: “Το αχώριστο ζευγάρι!” που περιλαμβάνεται στο βιβλίο μας “τραγούδια για τα δικαιώματα των παιδιών όλου του κόσμου” (με Cd), εκδόσεις Φιλ. Νάκας. Τη μουσική στο ποίημα μας, έβαλε η Λουίζα Κουλά. Η ίδια παίζει πιάνο και τραγουδά.
“ΤΟ ΑΧΩΡΙΣΤΟ ΖΕΥΓΑΡΙ”
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΑΙΔΙΩΝ-1 ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ
Τα “δικαιώματα” κι οι “υποχρεώσεις”
ζευγάρι αχώριστο και θα το νιώσεις
αν διεκδικείς μα κι έχεις στο νου σου
τα δικαιώματα του διπλανού σου.
Τα “δικαιώματα” κι οι “υποχρεώσεις”
ζευγάρι αχώριστο και θα το νιώσεις
αν σεβασμό ζητάς, ενώ μαθαίνεις, Έ
στη θέση τ’ αλλουνού κι εσύ να μπαίνεις.
Το παιχνίδι μέσα από αυτό που καλούμε “Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση”, εύκολα έρχεται σε παρόμοιες περιπτώσεις να επιβεβαιώσει την σημαντικότητα του. Μπορούμε λοιπόν να προτρέψουμε τα παιδιά να σχηματίσουν ζευγάρια και να πάρουν ρόλους. Την πρώτη φορά ο ένας μπορεί να γίνει “δικαιώματα” και ο άλλος “υποχρεώσεις”. (Θα ακολουθήσει αλλαγή ρόλων).
Μόνα τους , ή σε συνεργασία με τον/την εκπαιδευτικό, ή με τη συμμετοχή των γονιών τους, ας μιλήσουν για ένα δικαίωμα. (Ας πούμε:”Σεβασμός στο χώρο του ‘αλλου”). Προτρέπουμε κάθε παιδί να δει τα πράγματα κάπως έτσι: Είσαι σε ένα ιδιαίτερο χώρο που σου ανήκει (ο χώρος αυτός μπορεί να οριοθετείται από ένα στεφάνι, ένα απλωμένο πανί, ή από ένα σχοινί). Έχεις το δικαίωμα να ελέγχεις αυτό το χώρο. Εάν έρθει κάποιος στο χώρο σου, όταν δεν τον θέλεις, ή σε πληγώσει με τις πράξεις ή με τα λόγια του, έχεις το δικαίωμα να σταματήσεις αυτό τον άνθρωπο.
Το άλλο παιδί που “παίζει” τις “υποχρεώσεις”, βρίσκεται έξω από το δικό σου χώρο. Ο άλλος, οι “υποχρεώσεις” δηλαδή, θα προσπαθήσει να μπει στο χώρο σου χωρίς την άδεια σου, χωρίς τη θέληση σου…
Θυμηθείτε το τραγούδι και κάθε τι που ζήσατε κατά τη διάρκεια της “θεατρικής” δράσης μέσα από τους ρόλους που είχατε. Συζητείστε ή γράψτε (γιατί όχι; ψωγραφίστε) με βάση τα συναισθήματα που νιώσατε. (Το παραπάνω παιχνίδι, αποτελεί επινόηση της Συμβούλου Ψυχικής Υγείας, κ. Ειρήνης Γιασιράνη).
Η μουσική λοιπόν -στα πλαίσια της ανθρωπιστικής παιδείας- μπορεί να γίνει αιτία να διαπραγματευτούμε με τα παιδιά μας ένα ιδιαίτερο θέμα όπως είναι αυτό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κι αυτή η διαπραγμάτευση είναι δυνατόν να γίνει μέσα από δημιουργικούς και ευχάριστους τρόπους.
-Παραθέτουμε ένα ακόμα ποίημα μας για δουλειά με τα παιδιά σε σχέση με τα Δικαιώματα τους, σύμφωνα με την Παγκόσμια Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Παιδιών.
ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Τι να θέλουν τα παιδιά
για να νιώθουν ευτυχία;
Φαγητό, ρούχα, νερό
και φροντίδα για υγεία.
Θέλουν σπίτι και αγάπη
και παιχνίδια και σχολεία.
Τι να θέλουν τα παιδιά
για να νιώθουν ευτυχία;
Οικογένεια, δασκάλους
που να δείχνουν καλοσύνη
και βιβλία που ν’ αξίζουν
κι όλα θέλουν την ειρήνη.
Να τι θέλουν τα παιδιά
για να νιώθουν ευτυχία!
